Izvještaj Sandžačkog odbora za zaštitu ljudskih prava i sloboda „Položaj Bošnjaka u Srbiji – pravni okvir i njegova primjena u kontekstu evropskih integracija“ nastao je krajem 2019. godine i predstavlja pravno-političku analizu položaja bošnjačke nacionalne manjine u Srbiji u procesu evropskih integracija. Metolodija je prilagođena procesu evropskih integracija, te je u skladu sa tim materija podijeljena po poglavljima iz Akcionog plana za unapređenje položaja nacionalnih manjina, usvojenog 2016. Izvještajem su na taj način obuhvaćene sve oblasti od značaja za položaj Bošnjaka, od naslijeđa ratnih zločina iz 90-ih i statusnog položaja, preko opisa rada Nacionalnog savjeta, demokratske participacije i učešća u javnoj vlasti, vjerskih sloboda, diskriminacije, do upotrebe jezika i pisma, obrazovanja, kulture, međunarodne saradnje i ekonomskog položaja Bošnjaka u Srbiji.
Izvještaj analizira pravni okvir za zaštitu nacionalnih manjina i dostupne podatke o sprovođenju pravnih normi na terenu, posebno u kontekstu evropskih integracija kada su u pitanju Bošnjaci. Za države kandidate i uopšte sve koji namjeravaju da uđu u proces evropskih integracija, prava nacionalnih manjina dio su političkih, tzv. Kopenhaških kriterijuma i kao takva su oduvjek igrala ogromnu ulogu. Danas su Kopenhaški kriterijumi dio pravnih tekovina EU (acquis communautaire) i država kandidat mora da zaštiti ove kategorije stanovništva. I dalje ne postoje evropsko zakonodavstvo koje bi regulisalo način i stepen zaštite manjinskih prava, ali EU insistira na nekim ključnim principima. Prije svega, insistira se na ratifikaciji konvencija Saveta Evrope koje regulišu prava nacionalnih manjima, ali takođe i na implementacija svih odredbi na koje se država obavezala, bilo kroz međunarodne konvencije, bilo kroz domaće zakonodavstvo.
Ove međunarodne obaveze Srbije, ali i norme propisane domaćim zakonodavstvom (uključujući i ustavne norme), predmet su analize izvještaja, kako kroz ocjenu njihove održivosti i relevantnosti u aktuelnom trenutku, tako i kroz ocjenu njihove primjene na terenu. Izvještaj uglavnom sagledava položaj Bošnjaka u Sandžaku, kao tradicionalnom regionu većinski naseljenom ovom zajednicom. Pored analize i zaključaka, izvještaj donosi i preporuke za unapređenje situacije u svakoj od posmatranih oblasti.
LINK:
http://san-odbor.org/wp-content/uploads/2020/04/Prava-Bos%CC%8Cnjaka-u-Srbiji-konacna-2019_f.pdf.
Razgovor o ovom članaku