Konferenca rajonale në Novi Pazar vuri në dukje rreziqet e revizionizmit, por edhe nevojën e një përgjigjeje të përbashkët boshnjake për ruajtjen e gjuhës, kulturës dhe historisë.
Në Novi Pazar u mbajt konferenca e Këshillave Kombëtare Boshnjake nga hapësira e ish-Jugosllavisë, me temë: “Revizionizmi dhe identiteti boshnjak në rajon – sfida dhe përgjigje”. Ky takim, i organizuar në kuadër të shënimit të 28 shtatorit – “Ditës së Boshnjakëve”, mblodhi përfaqësues nga Serbia, Mali i Zi, Bosnja e Hercegovina, Kroacia, Sllovenia, Maqedonia e Veriut, si dhe diasporën në SHBA e Kanada, ndërsa Kosova mori pjesë si anëtare e asociuar.
Në përfundim të konferencës u miratua një deklaratë e përbashkët, sipas së cilës revizionizmi në vendet e rajonit përbën një prirje retrograde dhe të rrezikshme që cenon demokracinë, të drejtat e njeriut dhe trashëgiminë antifashiste. U theksua se relativizimi i krimeve, rehabilitimi i kriminelëve të luftës dhe mohimi i gjenocidit janë sulme të drejtpërdrejta ndaj kujtesës kolektive të boshnjakëve dhe popujve të tjerë të rajonit.
Vlerësime dhe ton i rezervuar
Pjesëmarrësit kërkuan që në sistemet arsimore të shteteve të rajonit të përfshihen mësime për krimet ndaj boshnjakëve – sidomos gjenocidi i Srebrenicës dhe krimet në Sanxhak gjatë viteve ’90. Po ashtu, u apelua që institucionet shtetërore të sanksionojnë gjuhën e urrejtjes dhe glorifikimin e kriminelëve të dënuar.
Megjithatë, edhe pse disa shtete u përmendën hapur si bartëse të tendencave revizioniste, ndaj Kosovës dhe Shqipërisë u vu re një ton më i rezervuar e i kujdesshëm. Kjo qasje tregon se boshnjakët synojnë të shmangin polemikat politike me fqinjësinë shqiptare, duke u fokusuar kryesisht në sfidat e tyre identitare në shtetet ku jetojnë si pakicë e konsiderueshme.
Interesat e përbashkëta
Konferenca tregoi përpjekjen e boshnjakëve për të ndërtuar një konsensus mbi çështjet identitare – gjuhën, kulturën, trashëgiminë dhe kujtesën historike. Ky proces është paralel me përpjekjet e shqiptarëve për të ruajtur e afirmuar identitetin e tyre në Sanxhak dhe më gjerë.
Në këtë aspekt, boshnjakët dhe shqiptarët ndajnë interesa të përbashkëta: përballjen me revizionizmin historik, mbrojtjen e të drejtave kombëtare e kulturore, si dhe ruajtjen e trashëgimisë nga mohimi dhe deformimi.
Përfundim
Konferenca e Novi Pazarit ishte një hap i rëndësishëm në lidhjen institucionale të boshnjakëve në rajon. Ajo tregoi vendosmërinë për të ruajtur kujtesën historike dhe identitetin boshnjak, por edhe nevojën për dialog e bashkëpunim me popujt fqinjë. Për shqiptarët e Sanxhakut dhe më gjerë, kjo është një mundësi për të ndërtuar ura bashkëpunimi me boshnjakët, në emër të një qëllimi të përbashkët: të drejtën për ekzistencë, identitet dhe dinjitet në hapësirën ballkanike.
dardaniapress
Discussion about this post