Ribariće i Orle, stanovništvo !

Ribariće

U erozivnom proširenju koje Ibar, izlazeći iz Ribarićke klisure, gradi sa Paljevskom i Crnom rekom, smešteno je selo Ribariće. Udaljeno je 20 km od Tut na Selo se nalazi u visinskom pojasu 680-080 m i svrstava se u naselja razbijenog pa. U okviru Ribarića izdvajaju se fizionomske celine: Gornje i Dove Preslo saseok formiran oko 1850. godine), Popiće (meštani tvrde da ima tragova starih Prka), Veskoviće, Eleskoviće (Eleskovska mahala), Aličkovska mahala, Crna Rijeka, zaseok Izbeg i novi deo sela, poznat kao Novo Naselʹe, Novo Naselje je novijeg da guma i nastalo je doseljavanjem stanovnika iz okolnih sela. Na osnovu podataka sa terena, može se zaključiti da je Novo Naselje nastalo u periodu 1960-1970. godine.

Izgradnjom veštačke akumulacije Gazivode u periodu 1972-1977. godine, najveći deo atara Ribarića je potopljen. Akumulacija se nalazi delom na terito riji opštine Zubin Potok na Kosovu i Metohiji. Jezero je smešteno ispod plani na Rogozne i Mokre Gore, u čijem se podnožju nalazi i manastir Crna Reka. Dugo je 24 km, brana je visoka 107 m, u osnovi široka 460 m, a duga 400 m (morfome trijske karakteristike jezera su vrlo promenljive, a branu danas kontroliše KEK). Osnovna namena ovog jezera je navodnjavanje obradivih površina Kosov ske kotline, ali na njemu postoji i manja hidroelektrana. Kanalima se voda iz Jezera odvodi do Gračaničkog jezera i služi za vodosnabdevanje Prištine. Voda iz ovog hidrosistema takođe se koristi za rasklađivanje termoelektrane Obi lić”. Kako je jezero bogato ribom, tokom cele godine na njemu je prisutan i veliki broj ribolovaca. Pored toga, u letvoj polovini godine na jezero dolaze kupači iz obližnjih sela, ali i iz Zubinog Potoka, Kosovske Mitrovice, Novog Pazara, pa čak i udaljenijih mesta Kosova i Metohije,

Kroz Ribariće protiču Crna reka i Paljevska reka, dok se u ataru nalaze delovi kanjona Ibra i jezero Gazivode. U seoskom ataru nalaze se brojni izvori i vrela. Reka Ibar protiče kroz selo. Crna reka nastaje iz istoimenog vrela, a uliva se u Ibar. Paljevska reka je leva pritoka Ibra

U Ribariću ima dosta ostataka starih naselja. Lutovac navodi davala tinska” groblja, jedno u Ribariću na desnoj strani Ibra, a drugo u Preslu, upućuju da su neki meštani Hoti, pri naseljavanju ovde bili katolici. U Izbegu se jedno mesto zove Staro Selo, a u Popiću Stare kuće. Sa Jelićke česme u prošlosti je do vedena voda zemljanim čunkovima do guvna u Popiću. Ispod guvna se vide tragovi starog srpskog groblja” (Lutovac, 1954).

U selu je postojala zemljoradnička zadruga, osnovana 1946. godine, koja je kasnije porušena. U zgradi zemljoradničke zadruge otvorena je prva prodavnica 1950-tih, koja danas ne radi. U Ribariću se nalazi niz objekata: tri frizerske radnje, jedna krojačka radnja, tri automehani čarske radnje, pet kafana, 10 prodavnica mešovite robe. Na izlazu iz Ribarića nalaze se i dve pilane za preradu drveta. Postojala je i fabrika tekstilne indu strije, pogon Tekstilnog kombinata „ Raška”, koja je otvorena 1970, a zatvorena 1990. godine. Sada je u prostorijama fabrike ugostiteljski objekat. Ostala industrijska postrojenja su: fabrika za proizvodnju žičanih jezgara za nameštaj „Hanez” (30 za poslenih), drvnoprerađivačka industrija „San” (20 zaposlenih) i „Badem” (20 za- poslenih), počele su sa radom oko 1990. godine. Godine 1970. u Ribariću je otvoren motel, koji danas ne radi. U selu postoji i veterinarska stanica koja je otvorena 2006. godine, kao i ambulanta koja je počela sa radom 1995. godine u staroj baraci, da bi bila premeštena u novu zgradu (gde radi lekar opšte prakse i stomatološka služba). Stanovništvo ovog sela posedovalo je svoje katune na Veprnja planini.

U selu postoji osmorazredna osnovna škola „Branko Radičević” (počela sa radom 1945. godine), koja ima oko 500 učenika. Prva škola u Ribariću počela je sa radom 1923. godine. U selu postoje mesna kancelarija (na nju su upućeni me štani svih sela sa Rogozne i ona je počela kao i zemljoradnička zadruga sa ra- dom sredinom 20. veka), pošta, benzinska pumpa i nova džamija, sagrađena 1981. godine. Selo je dobilo električnu energiju 1972. godine, prvi vodovod 1997. go dine (kaptirano vrelo Crna reka), a telefonske veze 1991. godine. Makadamski put selo je dobilo 1900, asfaltni put 1972, a kanalizacionu mrežu 2005. godine. U Ribariću živi 50 dnevnih migranata, učenika srednjih škola (40 pohađa ško le u Novom Pazaru, a 20 u Tutinu). str 727

Stanovništvo se uglavnom doselilo u 17. i 18. veku iz Crne Gore i severne Albanije, dok se u novije vreme stanovnici doseljavaju iz okolnih sela. Istražujući ovaj prostor sredinom 20. veka, Lutovac je naveo da je stanovništvo muslimansko, sem tri kuće Račića i Rakovića u Izbegu. Doseljeni su sa raznih strana i iz sused- nog planinskog sela Crniša. On tvrdi da su se otuda spuštali Vučetići Hoti: Be- rovići, Imberovići, Demirovići i Ramićevići. U srodstvu su im i Eleskovići, koji vode poreklo iz Bušata iz Skadra. Od Hota iz Izbega ima iseljenika u Drenici. Za Rizanoviće Lutovac tvrdi da su doseljeni u Popiće iz sela Starčevića na majčino imanje i uzeli su prezime svojih ujaka Berović. Džakovci vode poreklo iz Rugova u Metohiji, a zbog krvne osvete su pobegli i doselili se između Batraga i Ribarića, na mestu današnjih Džakovskih koliba. Biorci su se takođe zbog krvne osvete iselili iz bihorskog sela Lagatara pre 100 godina, a u zavičaju su se zvali Obešenjaci, Srbi Račići slave Aranđelovdan; doselili su se pre 100 godina iz Vasojevića. Rakovići slave Svetog Vasilija, a doselili su se iz Dragočeva. I jedna i druga familija su živele na zemlji manastira Crna Reka (Lutovac, 1954).

Prezimena: Izberović, Aličković, Elesković, Berović, Valić, Zilkić, Kolčakova, Ramičević, Bulić, Numanović, Avdović, Faković, Pljakić, Jakupović, Preljević, Dreković, Rizvanović, Sinanović, Sabović, Demirović, Golubica, Ćuljević, Herić, Ćolović, Biševac, Košuta, Kočan, Sabović, Šakovac, Kahrimanović. Avdalović, Džudžević, Hasanović,

Orle

Selo se nalazi 13 km istočno od Tutina, u Starom (Ibarskom) Kolašinu. Pripada razbijenom tipu naselja, i smešteno je na 920-1,120 m n. v., na levoj do linskoj strani Paljevske reke, Žučanskog i Moračkog potoka u podnožju Petrove glave. Nalazi se u južnom podnožju Petrove glave, pored makadamskog puta Tutin – Paljevo – Ribariće. U okviru sela izdvajaju se mahale: Mrkonje, Lazine, Kača- porska mahala, Zukorlićka mahala, Pljakiće i Čašiće.

U seoskom ataru javljaju se vrela, izvori i potoci.

Selo je dobilo ime po orlovima, kojih ima u ataru, i to najviše na brdu Petrova glava iznad naselja i u blizini (u kanjonu Ibra). Ovo naselje se veoma rano spominje među hasovima rumelijskog beglerbega (Šabanović, 1964). Takođe se javlja u popisu 1468. godine, a 1604. je pripadao nahiji Jeleč (Buzov, 2000). Orlje se pominje i u popisu bosanskih spahija iz 1711. godine (Skarić, 1930). Selo je 1921. godine imalo 35 domaćinstava i 241 stanovnika.

Meštani smatraju da u blizini potoka na kome se nalazila Mrkonjska vode

nica ima ostataka grčkog groblja”, kao i na mestu zvanom Velika kruška.

Glavna zanimanja meštana su ratarstvo, voćarstvo, stočarstvo i pčelarst vo. Godine 1948. u selu je izgrađen Dom kulture. Između dva svetska rata postojala je džamija koja je srušena, da bi sredinom 20. veka bila obnovljena. U selu se nala- ze četvororazredna osnovna škola (počela sa radom 1955, godine, a nova škola je sagrađena 1984. godine), mesna kancelarija, ruinirana zgrada zadružnog doma, prodavnice mešovite robe i stolarske radnje. Selo je dobilo električnu ener- giju 1976. godine, a telefonske veze 1998. godine. U selu postoje makadamski put (1975) i asfaltni put (2012), koji je od regionalnog puta udaljen 1,5 km. U Orlju žive 43 dnevna migranta 10 radnika, 16 učenika srednjih škola i 17 učenika osnovnih škola. Iz ovog sela vodi poreklo i nekoliko doktora nauka.

Anketne listove za selo Orlje popunili su prof. dr Selim Šaćirović i Aladin Fetahović.

Sredinom 20. veka, istražujući poreklo stanovništva u Ibarskom Kolašinu, Lutovac navodi da Zukorlići vode poreklo od svog pretka Zuk’Orle, koji je doseljen iz okoline Gusinja i da su poreklom Kuči. Kačaporci su takođe Kuči, koji su se doselili iz Kačapora kod Besnika (okolina Rožaja). Smatraju da se nji hov predak Smaka ovde doselio nešto malo pre Zuk-Orle. Zilkići su se naselili na miraz iz susednog sela Oraša, Bulići su poreklom iz Pljevalja, Kačari iz Bukovice (okolina Rožaja), Džudževići iz Bača (Rožaje), Škrijelji iz Rožaja (Lutovac, 1954). Na terenu smo došli do podatka da su Kačapori imali prugu za prevoz drveta iz okolice Rožaja do pilane (1936). Takođe, na osnovu terenskih istraživanja ustanovljeno je da su Zukorlići albanskog porekla, a ne zna se tačno kada su doseljeni, najverovatnije početkom 18. veka. str.857

Prezimena: Kačapor, Zukorlić, Zilkić, Bulić, Džudžević,