Kosova është një shoqëri e re dhe në tranzicion. Ajo ka kaluar vështirësi nga një luftë shkatërruese në një përpjekje për paqe e ndërtim institucional. Këto ndryshime të mëdha shoqërore kanë ndikuar në të gjitha aspektet e jetës: familje, marrëdhënie shoqërore, arsim, punë dhe ekonomi, politikë e pushtet, identitet kulturor, roli i gruas dhe të rinjtë. Këto nuk janë thjesht fenomene që “ndodhin”, por janë procese që duhen studiuar, kuptuar dhe menaxhuar – dhe kjo është pikërisht fusha e sociologut.
Sociologu është profesionisti që ndihmon shoqërinë të kuptojë vetveten. Në Kosovë, kjo nënkupton analizimin e pasojave të konflikteve, kuptimin e sfidave të të rinjve, shqyrtimin e ndikimit të emigracionit, apo mënyrën se si formohen dhe ndryshojnë normat sociale. Për shembull, përse të rinjtë largohen masivisht nga vendi? Çfarë ndikimi ka mungesa e perspektivës në stabilitetin social dhe familjar? Këto janë pyetje që nuk zgjidhen me slogane politike, por me hulumtim shkencor dhe analizë sociologjike.
Përveç rolit të tij studimor, sociologu ka edhe një funksion praktik: ndihmon institucionet në hartimin e politikave publike. Politikat për barazinë gjinore, edukimin, punësimin e të rinjve apo parandalimin e ekstremizmit, janë shumë më efektive kur mbështeten në analiza sociologjike të realitetit kosovar. Në këtë mënyrë, sociologët nuk janë vetëm analistë të së kaluarës, por bashkëhartues të së ardhmes.
Sociologët janë gjithashtu kontribues në edukimin qytetar dhe në ndërtimin e mendimit kritik. Në shkolla, universitete, media apo organizata joqeveritare, ata luajnë një rol të rëndësishëm në formimin e një kulture demokratike, tolerante dhe gjithëpërfshirëse. Në një shoqëri ku polarizimi politik është i fortë, dhe ku dialogu ndonjëherë zëvendësohet me tension, sociologët ofrojnë qasje analitike që ndihmojnë në qartësimin e problemeve dhe gjetjen e rrugëve për zgjidhje.
Përfundimisht, pyetja nuk është nëse Kosova ka vend për sociologë, por nëse mund të përparojë pa ta. Në një realitet kompleks, ku sfidat sociale janë të shumta dhe ndryshimet ndodhin me ritëm të shpejtë, sociologu është ura mes individit dhe sistemit, mes problemeve dhe zgjidhjeve. Prandaj, Kosova ka nevojë të madhe jo vetëm për më shumë sociologë, por edhe për një kulturë që vlerëson dijen dhe kërkimin shoqëror.
Discussion about this post