Dokument: “Rivendikimet shqiptare të mbetun nën Mal të Zi, 1941″

Diçka që  studiuesit e Sanxhakut i bëtnë  të ndjehem mirë dhe komod, është një dokument që ka dalë në dritë!

Dokumenti ka të bëjë me kërkesat dhe pretendimet e sanxhaklinjëve të shkojnë kah Tirana, sepse rrugë tjetër nuk kishin për të shpëtuar. Dokument i publikuar flet për vjeshtën e vitin 1941, kur Sanxhaku, në tërësi rrezikohej nga shfarosja çetnike, ashtu siç ishte paraparë me planet serbomadhe, kur zhvillohej Lufta për mbrojtjen e Pazarit të Ri, citoj :

“Rivendikimet shqiptare të mbetun nën Mal të Zi”, e nënshkruar nga autoritetet qytetare, por dhe të 27 katundeve të Rozhajës e të Sanxhakut thuhet:

-N’emën të popullit tonë, n’emën të martirëve që kemi pasun në çdo kohë, n’emën të t’pafajshmëve të masakruem dhe te djegun, n’emën të kalamajve e të grave të mitraluese (pushkatuara) nga anmiku jonë shekullor… na të nenshkruemit, përfaqësues të popullit martir, rivendikojmë:

a.-Aneksimin, sa më parë që të jetë e mundun të vendevet t’ona, me Atdheun Shqiptar;

b-Dërgimin e menjëhershëm të nëpunësve shqiptarë, ndër të gjitha vendet tona:

c-Hapjen e shkollave në gjuhën amtare;

d.-Dërgimin e 20 mësuesve për të fillue, qoftë edhe jashtë në natyrë, mësimet bijve tona në gjuhën shqipe

e.-Vendet tona të bashkohen me krahinën e Nënprefekturës së Rozhajës

f.- kërkesa për, 1500 pushkë me fishekë të mjaftueshëm, me qëllim që të jemi, ashtu si kemi mujt të jemi, deri në këtë çast, roja të përgatituna mirë dhe të pajisur me gjithçka duhet ndër kufijtë tonë të shenjtë, që janë ato të Shqipnisë vërtetë.

g-Lusim ngrohtësisht të gjitha autoritetet kompetente që të kenë mundësinë të disponojnë një ndihme të menjëhershme popullit tona që vuajnë nga uria, nga të ftohtit se dhe nga sëmundjet.

h. ndihmë konkrete në rindërtimin e shtëpive

I. Të në shkruarit, tue ardhur në Kryeqytet Shqiptar kanë lënë popullin e tyre në kushte të mjera dhe të kërcënuar nga sulmet e reja të reja malëazeze mbi shpinë… Tiranë 4 nëntor 1941.

(I. Azizi).